Bicycle Cards - Bài Tây (hay ở Việt Nam còn gọi là bài Tú Lơ Khơ) là những bộ bài phổ biến nhất trên thế giới và thiết kế biểu tượng của chúng là một thứ chúng ta đã quá đỗi quen thuộc (đặc biệt là với các ảo thuật gia và người chơi poker). Quá trình phát triển của bộ bài hiện đại gồm 52 lá thực ra đã diễn ra trong suốt hàng trăm năm và hôm nay, chúng ta sẽ xem xét dựa trên một cái nhìn lịch sử về hành trình đó.
Nguồn Gốc Hình Thành
Mahjong - Mạt chược
Xuất xứ của bộ bài Tây là một chủ đề được tranh luận mạnh mẽ. Một số học giả tin rằng các lá bài này đã phát triển tại Trung Quốc cách đây cả vào thế kỷ thứ 9, trong thời kỳ của triều đại nhà Đường. Người khác lại tin rằng bài Tú đã phát triển song song với các trò chơi có hình dạng viên gạch như dominos hoặc mahjong (mạt chược), hoặc thậm chí có mối liên hệ với các trò chơi cờ hoặc xúc xắc. Thậm chí đã có một số sự suy đoán cho rằng loại bài này đã phục vụ như "tiền chơi" cho các trò đánh bạc trước khi cuối cùng chúng được tổng hợp thành các trò chơi riêng biệt.
Sự Ra Đời
Hồi ức đầu tiên về việc sử dụng bài Tây được tìm thấy trong một bản thảo được viết bởi một người thầy tu người Đức có tên là Johannes vào năm 1377. Trong thời gian sinh sống tại một tu viện tại Thụy Sĩ, Johannes đã viết về sự phát triển của loại bài này và về cách mà chúng có thể được sử dụng.
Bài Latin ở Tây Ban Nha
Sự phổ biến của loại bài này tiếp tục tăng trong suốt cuối thế kỷ 14 và đầu thế kỷ 15. Trong thời gian này, một số quốc gia châu Âu cũng giới thiệu ý tưởng sử dụng 4 loại: Swords (Bích), Clubs (Tép), Cups (Cơ) và Coins (Rô). Đôi khi chúng còn được gọi là "bài Latin", các loại bài này có thể có nguồn gốc từ bài Tarot và vẫn có trên các dạng bài của Ý và Tây Ban Nha ngày nay.
Các bộ bài Tây xuất hiện sớm nhất được thực hiện bằng cách vẽ tay, đẹp đẽ như các tác phẩm nghệ thuật - đặc biệt là các lá Court (quí tộc). Trong khi bài Ý có vua (K), hoàng hậu (Q) và kỵ binh hoặc hoàng tử (sau này được gọi là J), bài Tây Ban Nha không có hoàng hậu hoặc quân 10. Vì họ cũng không sử dụng quân 8 hoặc 9 cho trò chơi dân gian "Ombre", và hầu hết các bộ bài Tây Ban Nha chỉ có 40 lá.
Trở Nên Phổ Biến
Bởi tính cách xa hoa của chúng, bài Tây thường được dành riêng cho những người giàu có và giới quý tộc. Tuy nhiên, khi chúng trở nên phổ biến hơn, các phương pháp mới được sáng chế để sản xuất chúng nhanh hơn và chi phí rẻ hơn.
Khi sự sẵn có của loại bài này tăng lên, chúng cuối cùng xuất hiện ở Đức, nơi chúng lan rộng nhanh chóng nhờ sự phát triển trong giới quân đội. Sử dụng kỹ thuật cắt gỗ và khắc trên gỗ sáng tạo, người Đức cải thiện một cách đáng kể khả năng sản xuất bài hàng loạt. Họ đã xuất khẩu các lá bài đó trên khắp Tây Âu, Đức cuối cùng trở thành quốc gia sản xuất hàng đầu trên thế giới.
Cuộc sống nông thôn của người Đức được minh họa trên các lá bài
Người Đức cũng đã thay đổi loại bài Ý thành hình ảnh tùy chỉnh thể hiện cuộc sống nông thôn Đức: Trái tim, Lá, Hạt sồi và Chuông. Trong quá trình này, hoàng hậu cũng bị thay thế bằng một quân J phụ và Át được thay thế bởi quân 2 như lá cao nhất, tạo ra một bộ bài 48 lá.
Sự Phát Triển Thời Hiện Đại
Vào đầu thế kỷ 15, người Pháp đã tham gia vào lịch sử lâu dài của bài Tây bằng cách phát triển hình ảnh loại bài mà chúng ta thấy ngày nay. Quan trọng hơn hết, họ là người đầu tiên chia loại bài thành hai màu: đỏ và đen.
Đỏ và Đen trở thành màu chủ đạo
Việc đơn giản hóa màu sắc và biểu tượng cho phép các nhà in bài tạo ra khuôn cắt đặc biệt. Yếu tố này giúp cải thiện đáng kể tốc độ sản xuất các lá bài. Kết hợp với sự phát triển trong ngành sản xuất dây chuyền giấy và quy trình in ấn cải tiến như máy in của Gutenberg vào năm 1440, sản xuất bài Tú trở nên hiệu quả hơn bao giờ hết. Kết quả là, người Pháp cuối cùng đã vượt qua người Đức để trở thành người dẫn đầu thế giới trong việc sản xuất bài loại bài này.
Sự Thăng Hoa ở Anh
Sự đánh thuế nặng ở Pháp cuối cùng đã buộc một số nhà sản xuất bài lớn nhất phải chuyển đến Bỉ. Kết quả là, bài Tây bắt đầu xuất hiện ở các khu vực mới của châu Âu, bao gồm Anh nơi chúng ta cuối cùng đã có được các tên tiếng Anh của các loại bài mà chúng ta sử dụng ngày nay. Kết hợp các phiên dịch từ cả các thiết kế của người Ý và Pháp, người Anh đã tạo ra các tên gọi: Chuồn (Tép), Trái tim, Bích và Rô.
Người Anh cũng chịu trách nhiệm làm cho Quân Át Bích trở thành quân bài nổi bật nhất và thường được tùy chỉnh trong bộ bài chuẩn. Mọi thứ bắt đầu khi một luật mới cấm bài Anh rời khỏi nhà máy cho đến khi nhà sản xuất bài chứng minh đã thanh toán thuế của họ. Ban đầu, Quân Át Bích phải được đóng dấu một cách thủ công.
Những hình vẽ cực độc lạ trong các thiết kế ban đầu của Át Bích
Tuy nhiên, vào năm 1828, một quyết định đã đưa ra rằng Quân Át Bích đặc biệt sẽ cần được mua từ Ủy ban Thuế. Những lá bài độc đáo này thường có các thiết kế phức tạp bên cạnh tên của nhà sản xuất, một truyền thống đã tiếp tục cho đến ngày nay, ngay cả sau khi nhà sản xuất bài được phê duyệt để bắt đầu in Quân Át Bích của họ vào năm 1862.
Vào những năm 1860, Thomas de la Rue, người sáng lập Công ty in De La Rue, cũng đã phát hiện các cách để tăng đáng kể sản lượng và giảm giá của bài Tây. Kết quả của việc sản xuất hàng loạt của ông, các tác phẩm nghệ thuật độc lập xa hoa thường được tìm thấy trên các lá bài đã được thay thế bằng các thiết kế tiêu chuẩn mà chúng ta quen thuộc ngày nay. Điều này bao gồm việc in 2 chiều đối xứng của một lá bài để không cần phải lộn lại lá bài và tiết lộ việc họ đang cầm một quân Quý Tộc trong khi đang chơi poker.
Tác động của Mỹ
Vào cuối thế kỷ 19, người Mỹ vẫn có ưu tiên mạnh mẽ đối với hàng hóa Anh. Thậm chí, một số người sản xuất bài Mỹ còn in từ "London" lên Át cơ để giúp tăng doanh số bán hàng. Trong số những nhà sản xuất đó có Lewis I. Cohen.
Năm 1835, Cohen đã cách mạng hóa ngành sản xuất bài Tây với việc phát triển một máy in có thể in cùng lúc cả bốn màu. Anh cũng hướng dẫn việc thành lập Công ty New York Consolidated vào năm 1871 - công ty cuối cùng đã giới thiệu ý tưởng sử dụng các chỉ số góc trên bài "Squeezers" của họ để người chơi có thể thấy bài của họ chỉ bằng các xòe quạt.
Những ý tưởng ban đầu hình thành lá bài Joker
Hoa Kỳ cũng chịu trách nhiệm về việc giới thiệu quân Joker vào bộ bài vào khoảng năm 1860. Ban đầu, quân này được gọi là "best-bower" và phục vụ như quân bài cao nhất trong trò chơi Euchre, một trò chơi đánh bài phổ biến mà quân Joker được sử dụng làm quân bài cao nhất. Đến năm 1875, chúng ta mới thấy trường hợp đầu tiên của quân Joker được sử dụng như một quân bài "hoang dã" trong trò chơi poker.
Tổng kết, vai trò quan trọng nhất của người Mỹ trong lịch sử bài Tây là giúp tiêu chuẩn hóa thiết kế và tối ưu quy trình sản xuất. Đặc biệt, công ty Russel, Morgan & Co., sau này trở thành Công ty United States Playing Card.
USPCC chịu trách nhiệm phát triển bộ bài phổ biến và được biết đến rộng rãi nhất trên thế giới - Bài Bicycle. Trong suốt hơn 130 năm tồn tại của họ, họ cũng đã hấp thụ nhiều thương hiệu nhỏ như Bee Playing Cards và Tally-Ho Playing Cards, và được nhiều người coi là người dẫn đầu ngành sản xuất bài Tây.
Đơn giản mà nói, lịch sử của bài Tây là một hành trình dài và hấp dẫn mà chúng tôi hy vọng bạn sẽ nhớ và đánh giá mỗi khi bạn lấy ra một bộ bài từ tủ hoặc ngăn kéo rồi ngồi xuống để chơi poker hoặc thực hiện màn ảo thuật với các lá bài yêu thích của bạn. Thực tế, bài Tú vẫn đang tiếp tục phát triển đến ngày nay và bạn có thể tự thấy điều đó với bộ sưu tập khổng lồ gồm hàng ngàn bộ bài tùy chính với các phong cách khác nhau.